Nazım Hikmet'in yazdığı "İvan İvanoviç Var Mıydı Yok Muydu" adlı eser Ortaköy'deki Afife Jale sahnesinde tiyatroseverlerle buluşuyor.
Oyun, Barış Dinçel’in sahne ve kostüm tasarımı, Yüksel Aymaz’ın ışık tasarımı, Esra Yurttut’un hareket düzeni ve Emrah Eren’in rejisi ile sahneleniyor.
Oyunda Aşkın Şenol, Baransel Gürsoy, Berk Yaygın, Deniz Özmen, Fatih Koyunoğlu, Gökhan Azlağ, Pınar Tuncegil rol alıyor.
Oyunda sorulan soru şu:" İnsan neden güç ve mevki sahibi olduğunda erdemlerini unutur?
Nazım Hikmet'in Sovyet temalı tek eseri oşan oyunun konusu ilk başta otoriter ve hırslı olmayan bir iş adamının zaman geçtikçe makamının yükselmesiyle ve saygınlığının artmasıyla erdemlerini unutmasıdır. Başta dürüst ve saf olan Petrov'un bilincinin derinliklerinde şeytan ikizi olan İvan İvanoviç tarafından yönlendirilmesi, insanı insan yapan değerlerini bir bir yok etmesi anlatılıyor eserde. Böylelikle Rusya'da iş adamları halktan koparak kendini beğenmiş, işçilerine bir köpekmiş gibi davranan, insan saygısı olmayan yöneticilere dönüşür. Bir nevi bürokratikleşme hareketidir.
Eserin Chuck Palahniuk'un Fight Club'una benzer yanları da var. Örneğin Petrov'un alter egosu İvan İvanoviç'in onu etkilemesi, davranışlarını değiştirilmesi ve onu farklı bir insana dönüştürmesi söz konusudur. Fight Club'ta da kapitalizmin köpeği olan anlatıcının alter egosu Tyler Durden tarafından değiştirilmesi İvan İvanoviç Var mıydı Yok muydu oyunuyla benzerlik göstermektedir.
Eser, "Noviy Mir" (Yeni Dünya) dergisinde 1954’te yayımlanmış ve büyük ilgi görmüş; ülkedeki pek çok tiyatro, piyesi repertuarına almak için girişimde bulunmuştur.
Moskova Satir (Yergi) Tiyatrosu baş rejisörü Valentin Pluçek tarafından sahneye kondu ve ilk defa 11 Mayıs 1957’de sahnelendi. İzleyiciler tarafından çok beğenilen eser, dergide yayımlanmasından altı ay sonra SSCB Komünist Partisi tarafından incelemeye alınıp sonrasında da yasaklandı.
Sofya’da Türkçe basılan metin, Türkiye’de ilk kez 1985'te yayınlanmış; 1991'de Bakırköy Belediye Tiyatroları tarafından Uluslararası İstanbul Tiyatro Festivali'nde sergilenmiştir. Türkiye’de sahnelenirken isim değiştirilmemiş; İvan İvanoviç adı kullanılmıştır.
Oyunda İvan İvanoviç’i Aytekin ÖZEN, İvan İvanoviç’i Turgay KANTÜRK, İvan İvanoviç İlyas İLBEY,İvan İvanoviç’i Nurhayat ATASOY, İvan İvanoviç’i Sevim ORAL, İvan İvanoviç’i Şefik KIRAN, Katip’ / İvan İvanoviç’i Tunca AYDOĞAN, Şoför’ü / İvan İvanoviç’i Erkan CAN, Heykeltraş’ı / İvan İvanoviç’i: Gürdal TOSUN, Petrof’u Ragıp SAVAŞ,, Kasketli’yi Munis DÜŞENKALKAR, Hasırşapkalı’yı Boran KAYA, Fotoğrafçı’yı Sait SEÇKİN, Muhabir’I / Garson Kız’ı Cihan BIKMAZ, Orkestra Şefi’ni Münir AKÇA, Anna Nikolayevna’yı Semiha BERKSOY, Tatyana Vasilevna’yı Gülümser GÜLHAN, Lüsya’yı Fidan Tek, Kâtip Kız’ı Ayşe DEMİREL oynamıştı.
B
Yorumlar
Yorum Gönder